De Zoöp: Samenwerking voor een duurzame toekomst
In een wereld waarin onze interacties met de natuur en het milieu steeds belangrijker worden, is het van cruciaal belang nieuwe samenwerkingsvormen te verkennen. De 'zoöp' is zo'n initiatief dat opvalt, omdat het menselijke en niet-menselijke gemeenschappen met elkaar verbindt en de toekomst vormgeeft met duurzaamheid en ecologische groei als speerpunten.
Wat is een zoöp?
Het woord 'zoöp' combineert 'zoë', wat in het Grieks 'leven' betekent, met 'co-op', afgeleid van 'coöperatieve onderneming'. Een zoöp is een nieuwe coöperatievorm met rechtspersoonlijkheid, waarin zowel mensen als diverse ecologische gemeenschappen een rol spelen. Het kenmerkende is dat een zoöp geen rechten toekent, maar functioneert als een procedure die samenwerking structureert. Dit bevordert de positie van niet-menselijke wezens en stimuleert ecologische regeneratie.
Waarom een zoöp?
Het concept van de zoöp ontstond als uitkomst van een publiek gefinancierd onderzoekstraject dat in 2018 begon met 'Terraforming Earth' workshops. Dit onderzoek, geïnitieerd door Klaas Kuitenbrouwer, richtte zich op het herstel van leefbaarheid voor menselijke en niet-menselijke wezens binnen het kapitalistische systeem. Het onderzocht juridische, technologische en narratieve benaderingen en liet zich inspireren door Nieuw-Zeeland, waar rechtspersoonlijkheid aan natuurlijke elementen wordt toegekend. Hieruit ontstond het huidige zoöp-concept in september 2019.
Hoe werkt een zoöp?
Economisch functioneert een zoöp vergelijkbaar met traditionele menselijke organisaties. Ze kunnen producten, diensten en opbrengsten aanbieden, maar introduceren een 'zoönomisch' perspectief. Zoönomie richt zich op de kwaliteit en dichtheid van ecologische relaties in en tussen gemeenschappen van meerdere soorten. Jaarlijks stelt een zoöp zoönomische ambities bij en monitort de ontwikkeling met zoönomische instrumenten, wat leidt tot grotere biodiversiteit en ecologische voordelen.
Hoe wordt je een zoöp?
Organisaties met verantwoordelijkheid voor een ecologische gemeenschap, zoals land, bossen of waterlichamen, kunnen zoöps worden. Ze richten een stichting op volgens het zoöp-charter, waarin belangenbehartiging voor de ecologische gemeenschap centraal staat. Mensen in het bestuur van de zoönomische stichting moeten ecologische affiniteit en strategisch inzicht hebben.
De belofte van de zoöp
De mogelijkheden van de zoöp zijn divers en indrukwekkend. Verschillende zoöps kunnen op verschillende manieren een positief verschil maken, variërend van lokale ecologische verbeteringen tot het creëren van nieuwe gemeenschappen en voedselnetwerken. Op de lange termijn streven de initiatiefnemers naar uitbreiding over de grenzen heen, waarbij zoöps in verschillende landen worden opgericht en grotere ecologische gemeenschappen ontstaan die werken aan een betere kwaliteit van leven voor iedereen.