Het belang van toekomstvaardigheid in het hoger onderwijs
"De crisis zit hem in het gebrek aan verbeeldingskracht, niet in het gebrek aan oplossingen." - Corina Angheloiu, ontwerp strateeg
In dit tumult van uitdagingen en onzekerheden komt de rol van toekomstvaardigheid naar voren als een cruciale 21e-eeuwse vaardigheid. UNESCO heeft het erkend als een van de belangrijkste vaardigheden voor de hedendaagse generatie jongeren en pleit voor de integratie ervan in het onderwijsprogramma van het hoger onderwijs.
Download mini-ebook over belang Toekomstvaardigheid in het hoger onderwijs
Toekomstvaardigheid is meer dan alleen anticiperen op de toekomst; het is het vermogen om met complexiteit om te gaan en te navigeren in onzekere tijden. Het draait om het ontwikkelen van de capaciteit om scenario's te begrijpen, te analyseren en te creëren die niet alleen houvast bieden, maar ook flexibel genoeg zijn om zich aan te passen aan een continu veranderende wereld.
Wat is de rol van een toekomstecoloog?
Een toekomstecoloog zoals ik speelt een cruciale rol in het aanleren van toekomstvaardigheid. Niet door simpelweg toekomstscenario's te voorspellen, maar door een unieke aanpak te bieden, geïnspireerd door de natuur en ecosysteemdenken.
Futures Ecologies biedt een methodiek voor scenarioplanning die put uit de principes van de natuur. Deze aanpak, die methoden bevat die zijn gebruikt door gerenommeerde organisaties als NASA en UNESCO, gaat verder dan traditionele methoden en biedt een nieuwe lens waardoor we naar de toekomst kunnen kijken.
Toekomstvaardigheid in actie
De methodiek, bestaande uit het voelen, verkennen, verbeelden, verbinden en veranderen van de samenleving, stimuleert studenten om complexiteit in kaart te brengen, verschillende perspectieven te omarmen, onzekerheden te trotseren en zich persoonlijk te ontwikkelen. Het doel is niet alleen om studenten voor te bereiden op de toekomst, maar hen ook in staat te stellen deze actief vorm te geven.
Toekomstvaardigheid aan de Radboud Universiteit: een casus
Een voorbeeld van deze aanpak is de collegereeks die ik jaarlijks geef aan de studenten biomedische wetenschappen van de Radboud Universiteit. Binnen het keuzevak communicatie worden studenten met lessen toekomst storytelling uitgedaagd om ontwikkelingen in hun vakgebied en mogelijke toekomstige impact in kaart te brengen.
Door te experimenteren met science fiction prototyping, worden studenten kritische denkers en reflecteren ze op zowel huidige als toekomstige ontwikkelingen in hun vakgebied.
Toekomstvaardigheid kun je toepassen binnen elk vakgebied, van psychologie tot bedrijfskunde en van design tot werktuigbouwkunde.
Publicatie Biomedifuturisme I (2023). Klik om toekomstverhalen te lezen.
Een pad naar toekomstvaardigheid
In een wereld die wordt geconfronteerd met ongekende uitdagingen, is toekomstvaardigheid niet langer een luxe, maar een noodzaak. Het is een investering in de veerkracht en het vermogen van de nieuwe generatie om niet alleen de toekomst te begrijpen, maar deze ook positief te beïnvloeden.