De kracht van samenwerking: een multispecies perspectief op de post-kapitalistische economie
Het kapitalisme, door velen beschouwd als de grote boosdoener, zit zowel in onze natuur als in die van andere soorten. Hier introduceer ik het mycelium, de oudste markteconomie ter wereld, dat de wortels van tachtig procent van alle plantensoorten met elkaar verbindt, voedingsstoffen en communicatiesignalen uitwisselt, en op slimme wijze voedselschaarste creëert om zijn eigen overleving te waarborgen.
Anna Tsing benadrukt treffend het treffend in haar boek ‘The Mushroom at the end of the World’ dat "het creëren van werelden niet beperkt is tot mensen. Elk organisme verandert de wereld van iedereen."
Dit idee vormt de basis van mijn betoog.
Een schimmeleconomie
Het mycelium, 's werelds oudste markteconomie, verbindt de wortels van tachtig procent van alle plantensoorten en handelt in voedingsstoffen en communicatiesignalen, wat leidt tot slimme strategieën voor overleving.
Deze schimmels communiceren en handelen zonder geweten, maar in afstemming met hun natuurlijke omgeving.
Wanneer heb jij voor het laatst informatie uitgewisseld met schimmels of geluisterd naar de belangen van andere soorten?
Om een gezonde samenleving voorbij het kapitalisme te bouwen, moeten we samenwerken met andere soorten en de niet-levende natuur. Dit vereist een multispecies benadering van duurzaamheid die alle soorten betrekt.
Traditionele, ecologische kennis van inheemse samenlevingen biedt ons inspiratie, waarbij respect voor andere soorten en hun belangen centraal staan.
Samenwerking tussen soorten heeft onze planeet in het verleden positief beïnvloed, en het is van cruciaal belang voor een economie die welzijn boven winst plaatst. Het is onmogelijk voor de mensheid om top-down controle uit te oefenen over het complexe ecosysteem dat onze planeet is. Empathie en computermodellen zijn waardevol, maar niet voldoende. Daarom is afstemming met andere soorten zo belangrijk: zij hebben kennis, die mensen niet hebben.
Instektenwijsheid
De migratie van warmteminnende bladsprietkevers vanuit zuidelijkere gebieden naar Finland bijvoorbeeld, geeft de daar levende Sami inzicht in het verschuiven van klimaatgrenzen en gebruiken die die informatie om hun leefwijze aan te passen. Door samen te werken kunnen mensen hun unieke vermogens inzetten om samen met andere soorten met ook weer unieke vermogens gezamenlijk te bouwen aan een planetair systeem dat rekening houdt met het welzijn van alle soorten.
Andere voorbeelden van samenwerking met andere soorten is het bedrijfsmodel op de theeplantage van de ‘Kikkerkoning’ en het zooperatie model, ingesteld door het Nieuwe Instituut.
De uitdaging voor de mensen is om onze rol als denkbeeldige piloot van ruimteschip aarde op te geven en ons dienstbaar in te zetten voor coöperatie met respect voor alle soorten.